Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Medya: Bıyıksızlar

Toplumun bireylerden oluştuğu ve bireylerin toplumu yaratırken birtakım kültürel değerleri de yarattığı bilinmektedir. Toplum bu değer ve normları özellikle de kadın ve erkeğe ilişkin olanları yaymak ve pekiştirmek için pek çok araç kullanmakta. Günümüzde, hiç kuşkusuz, bu araçların en önemlileri kitle iletişim araçlarıdır.Kitle iletişim araçları, kadının nasıl temsil edildiği, cinsiyetçiliğin yeniden üretilmesi ve toplumsal dolaşıma sokulmasında ya da bu anlayışın değiştirilmesinde rol oynayan en önemli ve etkili bir yoldur. (Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2005) Toplumsal cinsiyet ve kitle iletişim araçlarına yönelik yapılan araştırmaların birçoğunda toplumun onu oluşturan bireylerden nasıl davranmaları gerektiğini veya  toplumun kadın ya da erkeğin cinsiyetlerine yönelik anlamlandırmaları öteden beri konu olmuştur. Fakat internetin özellikle de Web 2.0′ın hayatımıza girmesi, sosyal ağlarda birebir etkileşime ve yorumlamaya dayalı iletişimin artması ile birlikte sosyalleşme araçlarının yönü televizyon, radyo gibi geleneksel medyadan sosyal ve yeni medyaya kaymış dolayısıyla kadın aktif olarak bu ağlarda yerini alarak toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin kavramsallaştırmanın yönünü değiştirmiştir.Özellikle 19. yüzyılla birlikte değişen toplum yapısı, makinalaşmış fabrikalar ve ev ekonomisinin çökmesi ile birlikte ev, hane hayatı gibi unsurlar kadının özel alanla özdeşleştirilmesine erkeğin de iş hayatı ve kamusal alanla anılmasına yol açmıştı. Böylece geleneksel medyada kadın; evinde hamarat, sevecen ya da görev bilinci yüksek; aynı zamanda yarı çıplak, erotik ve ulaşılamaz sevgili imajı ile temsil edilmişti. Kadına ve erkeğe toplum tarafından atfedilmiş rolleri niteleyen toplumsal cinsiyetin izlerini özellikle geniş kitlelere ulaşabilen geleneksel iletişim araçlarından aktarılan mesajlarda görmek mümkündü.

Geleneksel medyada kadın, üretim ve kişilik anlamında edilgen bir konuma oturtulmuştu.Fakat sosyalleşen yeni medya ile birbiriyle etkileşerek fikir alışverişinde bulunan insanların bir arada içerik oluşturması mümkün hale gelmiş, böylece kadın; toplumsal cinsiyet rollerinin anlamını değiştirebilme gücü elde etmiştir. Her ne kadar kadın vücudu ve çıplaklığı, FriendFeed, Facebook gibi sosyal ağlarda paylaşılan fotoğraf ve resimlerle metalaştırılmaya çalışılsa da kadının önemli kararlar verme yeteneği olan ve tamamen erkeğe bağımlı olmayan bir birey olduğu görülmektedir.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 2005 yılında yapılan internet kullanımına yönelik bir araştırmaya göre, Türkiye’de internet kullanım oranı, kadınlarda %51.23 ve erkeklerde de %50.27 civarındadır. Kadınların internette aktif olarak vakit geçirmesi ve sosyal ağ kullanımın artması dişil söylemin de sosyal platformlarda yoğunlaşmasına ön ayak olmaktadır. Bıyıksızlar örneğinde olduğu gibi, futbol gibi tamamen eril söylem üzerinden tanımlanan kavramlar, erkek egemen bakış algısı olmaktan çıkmakta ve kadının alışılan, erkek tarafından eğitilme ve yönetilme düşüncesini yanlışlamaktadır.

Bıyıksızlar, sosyal medya üzerinden bir araya gelen farklı yaş ve meslek gruplarından 12 kadının futbol üzerine yazılar yazdığı ve yorumlar yaptığı bir internet sitesidir. Onların deyimiyle, “Futbolu ülkemizde sadece erkeklerin bildiği ve takip ettiği yanılgısına tokat niteliğinde bir cevaptır.”Sosyal medya kullanımının artması ile farkedilmektedir ki kadınlar, birey olarak kendi hakikatlerini keşfetme ve yeteneklerini geliştirme özgürlüğüne sahiptirler.