Alan Adları Özgürleşecek, Peki Ya Sonra?

Bildiğiniz üzere internet adreslerini yöneten İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu ICANN, 20 Haziran günü sektörde son yılların en ciddi değişikliklerine onay vererek, yeni alan adı uzantılarındaki birçok sınırlamayı kaldırdı. Bu karara göre bundan böyle mevcut durumda 22 olan ‘.com’ ‘.org.’ ‘.net’ ‘.tv’ gibi alan adları yerine neredeyse herhangi bir dildeki herhangi bir sözcüğün de kullanılması söz konusu olabilecek ve alan adları özgürleşecek.  Doğal olarak alan adları sayısında bundan böyle büyük bir artış yaşanacak.

ICANN’in bu kararından önce yüzlerce değişik alan adı için başvurunun yapıldığı ve bu başvurular içinde .paris, .nyc gibi şehir isimlerinden tutun da .canon, .hitachi gibi marka isimlerine kadar yüzlerce değişik alan adının yer aldığı belirtiliyor.

ICANN’in bu kararı almasındaki en büyük sebep uzantılara daha fazla tüketici tercihlerini yansıtabilmek. Ve tabii mevcut alan adları içinde ideal bir uzantı bulmakta zorlanan yeni projelerin, yeni internet işlerinin yaşadığı bu sıkıntıyı azaltmak.

Peki alan adlarının özgürleşmesi beraberinde neleri getirecek?

Tüm bu saydıklarımızdan önce yepyeni alan adları ticari marka sahiplerini rahatlatacak. İşletmeler istedikleri markayı alan adı olarak kullanabilecek. Ancak bu yeni masrafları beraberinde getirecek. Hatta bu noktada kimi alan adları için kullanılmasa bile sırf markaya ait olması adına gereksiz harcamalar yapılacak.

Bununla birlikte kendilerine özel alan adı yaratacak olan marka sahiplerinin; hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık ve internet üzerindeki diğer zararlı aktivitelerden uzak güvenli bir marka alanı yaratması da söz konusu.

Yeni alan adları ile daha adil bir internet mümkün mü?

Global ölçekte baktığımızda yeni alan adları hiç şüphesiz daha özgür internetin yolunu açacak. İtalya’da Venedik, Irak’ta Kürtler gibi bölgesel topluluklar kendi ihtiyaçlarını duyurmak adına kendi kültürlerini ve dillerini yansıtabilecek alan adları oluşturabilecek.

Yeni alan adları yalnızca İngiliz dilini temel alan klavyelerden farklı olarak farklı harfler de içerebilecek. Bu da tam anlamıyla internetin; Çince, Japonca, Arapça gibi ve daha pek çok dil içinde gerçekten küreselleşmesini tetikleyecek. Ve internet gerçekten belki de ilk kez hiç olmadığı kadar pek çok insana hitap edecek.

Uygulama büyük markaların canını sıkabilir

Alan adlarının özgürleşmesine bazı itirazlar da olacak şüphesiz. Yeni alan adı için 185 bin dolardan başlayan başvuru ücretine uygulama, kurulum ve işletim maliyetleri dahil edilecek. Bunun için ileride gelecek olası şikayetleri önlemek adına ICANN’in gelişmekte olan ülkelerden gelecek alan adı talepleri için 2 milyon dolarlık hibe programı başlattığı biliniyor.

Fakat asıl itirazların alan adı için yüz binlerce dolar harcamak zorunda kalan ve bunun için hiçbir masraftan kaçınmayan büyük markalardan geleceği konuşuluyor.

Uygulamadan önce mevcut uzantılar içinde kendi markasını tanımladığı alan adı için onca para harcayan işletmeler, kendi markalarını tehlikeye sokacak yeni alan adı talepleri karşısında sıkıntıya girebilir. Bu durum da markalarla ICANN’i yüzyüze getirecektir.

ICANN’in ise bu noktada mevcut alan adlarını kullanan marka sahiplerini korumak için sıkı güvenlik önlemleri aldığı ve bu riski azaltmak için çalıştığı belirtiliyor.

Alan adları maliyeti artacak mı?

Yeni alan adları için başvuru tarihi 2012 yılının Ocak ayında başlayıp Nisan’da sona eriyor. Bu uzantıların arama motoru sonuçlarında görülmesi ise en erken 2013’te başlayacak gibi duruyor.

Yeni alan adları için şüphesiz bir sürü başvuru gelecek. Peki aynı ya da benzer alan adını seçmek isteyenler olursa öncelik kime verilecek ya da bu durumda nasıl bir prosedür işleyecek? Bu durumda tüm başvurular eşit şartlarda değerlendirilip aynı alan adı için kim daha yüksek bir teklif sunarsa alan adı ona verilecek. Ancak bu durum, yinede bazı alan adlarının maliyetinin yine milyonlarca doları bulmasını engellemeyecek.

“Uygulama şirketlere yeni masraf kapıları açacak”

Alan adlarına yönelik sınırlamaların kalkmasını Bilgi Çağı’na değerlendiren DigitalAge Yayın Koordinatörü Yurtsan Atakan, ICANN’in kar amacı gütmeyen bir kuruluş olmasına rağmen kararı daha çok ticari bir adım olarak değerlendiriyor:

“Çok dilli ve diğer dillerin alfabelerini de destekleyen alan adları 1999’da da gündeme gelmişti. Hatta pek çok adres satıldı böyle ve sonra gerisi gelmedi. Bu nedenle son kararın da böyle bir para tuzağı olacağı yönünde ciddi kuşkularım var. ICANN’in bu son kararının pratik bazı yararları da olacak kuşkusuz ama ticari yönü daha ağır basıyor.”

Alan adlarının özgürleşmesini bizim ülkemiz açısından yorumlayan Atakan, “Biz kendi sınırlamalarımızı koymaktan mazoşist zevk alan bir kültürüz. Daha önce ODTÜ merkezli alan adı yönetimi de, bir sürü bürokratik sınırlama getirip Türk kullanıcıları .tr’siz alan adları kullanmaya itmişti. Sınırlar ne kadar kaldırılırsa, biz o kadar daha fazla yeni sınır getireceğizdir, kimsenin kuşkusu olmasın” diyor.

Uygulamanın getireceği dezavantajlar konusunda kaygılı olan Atakan, uygulamanın şirketlere yeni masraf kapıları açacağını düşünüyor.